4. Sayı İçin Çağrı: Edebiyatın Cinsiyeti

Kritik, Eylül 2009’da çıkacak 4. sayısında edebiyat kurumunun toplumsal cinsiyetle bağıntılarını derinlemesine tartışmayı amaçlıyor. Edebiyatın cinsiyetli varoluşumuzu ne şekilde dolayımladığını ve bunun siyasal, kültürel, ekonomik ve dinsel olanla hangi biçimlerde kesiştiğini kavramak için edebiyatın toplumsal cinsiyet pratikleriyle nasıl biçimlendirildiğini anlamak kadar, bu pratikleri nasıl biçimlendirdiğini çözümlemenin de gerekli olduğunu düşünüyoruz. Bu ilkeleri benimseyen aşağıdaki sorulardan yola çıkarak bir metni, dönemi, akımı, olguyu ya da söylemi ele alan yazıları 1 Haziran 2009 tarihine kadar kritikdergisi@gmail.com adresine bekliyoruz. Dergi hakkında daha ayrıntılı bilgi için: http://kritikdergi.com

* Cinsiyetli varlığımızın –edebî olsun olmasın- anlatıya dönüştürülmesi ne anlama gelmektedir? Bu cinsiyetli varlık hangi biçimlerde anlatılaştırılmaktadır?

* Kadınlık, erkeklik, eşcinsellik, gaylik, lezbiyenlik, travestilik, transseksüellik, biseksüellik, aseksüellik vb. gibi cinsiyet hâllerinin birbiriyle çakışan ve çatışan biçimleri edebiyatta nasıl temsil edilmektedir?

* Toplumsal cinsiyetin sosyalizm, Kemalizm, milliyetçi hareket, İslamcılık, Kürt hareketi vb. gibi siyasal projelerle karşılaştığı bir ara-alan olarak edebiyatı nasıl kavramsallaştırabiliriz?

* Sınıf ve toplumsal cinsiyet arasındaki girift ilişki edebî metinlerde hangi biçimlere bürünmektedir?

* Dinsel tecrübenin (özellikle başörtüsü meselesinin) edebîleştirilme anlarında toplumsal cinsiyet ne şekilde devreye girmektedir?

* Militarizmin gölgesinde ya da karşısında yer alan anlatılarda toplumsal cinsiyetin işlevi nedir?

* Osmanlı edebiyatında cinsiyeti ne şekilde tarihselleştirebiliriz?

* Modern Osmanlı edebiyatının oluşumunda heteroseksüel olmayan cinsel deneyimler ne şekilde içerilmiş ya da dışlanmıştır?

* Edebiyat cinsel sapkınlıkla normalliği hangi biçimlerde inşa etmektedir?

* Cinsiyetlerin karşılaşma noktaları ne şekilde edebîleştirilmektedir?

* Cinsel şiddetin edebî temsillerini nasıl çözümleyebiliriz?

* Kadın hareketi ve eşcinsel hareketin yükselişinin edebiyata yansımaları nelerdir?

* Edebiyat annelik, babalık ve aile deneyimlerini hangi biçimlerde ifade etmektedir?

* Arzulayan, erotik ya da pornografik bir varlık olarak bedenin sözcüklerle inşa edilmesi ne şekilde olmaktadır?

* Doğanın edebî temsilleri nasıl bir toplumsal cinsiyet dolayımı ortaya koymaktadır?

* Şarkiyatçı ya da garbiyatçı söylemlerin belirdiği edebî metinlerde toplumsal cinsiyet ne şekilde devreye girmektedir?

* Belirli bir cinsiyet kimliği üzerinden okuma / eleştiri yapmak söz konusu kimliği ve metinleri nasıl kurmakta, dönüştürmekte ve anlamlandırmaktadır?

* Cinsiyet temelli bir harekete bağlanmak edebiyat eleştirisi yapma pratiğimizi hangi biçimlerde etkilemektedir?

* Feminist eleştirinin önemli odak noktalarından biri olan “görünmezleştirilen metin, yazar ve kimlikleri görünür kılma çabası” ışığında toplumsal cinsiyete duyarlı bir edebiyat tarihçiliği nasıl inşa edilebilir?